مسجد نصیر الملک شیراز

مسجد نصیر الملک در محله گود عربان که در قدیم به محله اسبق بیگ و خیابان لطفعلی خان زند و در کوچه نصیر الملک است.

مسجد نصیر الملک کجاست؟
آدرس، شهر شیراز، خیابان لطف‌ علی خان زند، کوچه‌ نصیر الملک، کوچه‌ تریاکچی
ساعت بازدید، از ساعت 8 تا 18
هزینه بلیط، برای گردشگران داخلی 3000 تومان و برای گردشگران خارجی 20000 تومان
هتل های نزدیک مسجد نصیر الملک شیراز
سه هتل در نزدیکی این مسجد قرار گرفته اند که هتل پارسه شیراز، هتل ارگ شیراز و هتل لطفعلی خان شیراز هستند.

تاریخچه مسجد نصیر الملک
مسجد به دستور میرزا حسن علی خان ملقب به نصیر الملک که از اشراف شیرازبوده است، ساخته شد. معماری این مسجد را محمد حسن معمار بوده است. ساخت این مسجد 12 سال در سال های  1255 تا 1267 هجری شمسی  ساخته شده است.
معماری مسجد نصیرالملک
مسجد نصیر الملک از نظر کاشی کاری و مقرنس بی مثال است و مساحت این مسجد 2890 متر مربع و زیر بنای آن 2216 متر مربع است. در این مسجد از شیشه های رنگی استفاده شده به همین علت آن را مسجد صورتی هم می نامند. مسجد نصیر الملک یک ورودی اصلی دارد که با کاشی هفت رنگ با تزئینات فراوانی از گل سرخ و گل زنبق شیراز است. این سردر دو جرز دارد و هر جرز به سه قسمت تقسیم می شود و در بالای آن یک تابلو با کاشی هفت رنگی قرار دارد. درب مسجد چوبی است  و قاب درب سنگی با تزدینات اسلامی است و نسگ به کار رفته در آن به صورت یکپارچه است. در بالابی این قاب سنگی یک کتیبه کوچک سنگی با شعر شوریده شیرازی و تاریخ ساخت آن با خط نستعلیق نوشته شده است. از ورودی اصلی مسجد وارد هشتی می شویم که با یک پیچ 90 درجه در سمت چپ به راهرویی می رسد که به حیاط مسجد وصل می شود. این هشتی با آجر ساخته شده و تنها به قرینه در وردی تابلویی از کاشی نصب گردیده که در پایین این تابلو شعر معروف سعدی و نام معمار آن آمده است.

ارگ کریم خان شیراز

حیاط مسجد نصیر الملک به شکل چهار گوش می باشد که در میان آن یک حوض در مقابل ایوان مسجد احداث شده و دور تا دور این مسجد با کاشی هفت رنگ تزیین شده است. این مسجددارای دو ایوان است ایوان شمالی با ارتفاع هشت متر ساخته شده و ایوان جنوبی که فاقد کاربری خاصی می باشد و به منظور قرینه سازی با ایوان شمالی ایجاد شده است.
این مسجد دو شبستان دارد یکی در غرب و دیگری در شرق شبستان شرقی یک شبستان زمستانی بوده که به سمت قبله است همچنین در هوای بسیار گرم تابستان مورد استفاده قرار می گرفت که جهت جلوگیری از تابش مستقیم نور آفتاب و گرم شدن شبستان طراحی شده است. در پشت این شبستان دری است که به چاه بزرگی باز می شود که به آن گاو چاه می گویند این قسمت محل نگهداری حیوان آبکش بوده است. شبستان غربی یکی از زیباترین شبستان های مساجد ایران است که با تزئینات کاشی و آجر با نقاشی هایی از گل سرخ کار شده بود اما تعمیراتی در حدود 70 سال قبل روی آن انجام شده بود که کاشی فیروزه ای روی آن را پوشانده است. ستون های مسجد نصیر الملک یکی از زیباترین ستون های اماکن تاریخی شهر شیراز است که با یک سری گلدان شروع می شود این شبستان دارای ستون 6 تایی است که دو طاق چشمه پوشش سقف را نگه داشته است.

بدنه این مسجد بیشتر از آجر است اما معمار آن برای جلوگیری از یکنواختی دیوار از کاشی استفاده کرده است. در شبستان غربی یک محراب بسیار زیبا با ایجاد یک فرورفتگی در بدنه چوبی شبستان ایجاد گردیده.
تمام سقف، داخل و بیرون آن کاشی کاری رنگارنگ شده است و بر روی آن آیات قرآنی نوشته شده است. در سمت جنوب طاقی وجود دارد که ارتفاعش کمتر از طاق مروارید است و تمام سطح بیرونی و داخلی آن کاشی کاری شده و سقف آن مانند طاق شمالی مقرنس کاری شده است.

مسجد نصیر الملک دارای صحن بزرگی است که در سمت شمال مسجد قرار دارد، در ورودی دارای طاق نمایی بزرگ است، که سقف آن با کاشی های رنگارنگ مزین شده است. مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است. شبستان غربی که پوشش آجری دارد و بیشتر بر روی ان کار شده و زیباتر است. طاق این شبستان بر روی ستون های سنگی و با طرح مارپیچ بر روی آن در دو ردیف شش تایی و به تعداد دوازده عدد به نیت دوازده امام قرار گرفته است و همچنین این شبستان دارای هفت درگاه که آن را به صحن مسجد مرتبط می کند، با هفت در چوبی با شیشه های رنگا رنگ می باشد.

سنگ تراشی و تزیین این شبستان الهام گرفته شده از مسجد وکیل شراز است. طاق و دیواری های این شبستان با کاشی کاری های زیبا تزئین شده است. کف آن با کاشی های فیروزهای و سقف آن با نقش گل و بوته و آیات قرآنی تزئین شده است. این شبستان در واقع شبستان تابستانه محسوب می شود. شبستان شرقی که به زیبایی شبستان غربی نیست شبستان زمستانه به حساب می آید، دارای هفت ستون بدون طرح و ساده است و در یک ردیف در وسط قرار گرفته اند.در جلوی شبستان شرقی، ایوانی قرار گرفته که با هشت طاق نما از حیاط مجزا شده است. در این شبستان دری وجود دارد که به یک چاه آب گشوده می شود. همچنین در این مکان یک حوضچه و یک دالان نیز قرار گرفته است. هر دو شبستان برخلاف معمول به خاطر جهت گیری ساختمان قبله در امتداد محور قبله واقع شده اند. در دالان شمالی سنگ نوشته ای وجود دارد که شعر زیر از سعدی بر روی آن حک شده است.
غرض نقشی است کز ما بازماند
که هستی را نمی بینیم بقایی
مگر صاحبدلی روزی به رحمت
کند در حق استادان دعایی
مرمت های صورت گرفته در مسجد نصیر الملک
این مسجد در دوره مختلف مورد بازسازی قرار گرفته است اولین بار حدود 70 سال پیش و تعمیر دوم از سال 1370 تا 1385 ادامه داشته است. البته همچنان تعمیرات روی این مسجد انجام می شود که هزینه این تعمیرات از موقوفات مسجد تامین می شود.