آتشکده های فارس
فارس-یکی از مهمترین آثار به جا مانده از تاریخ سرزمین فارس، آتشکده های بی شماری است که در مناطق گوناگون استان به چشم میخورد. بررسی وضعیت آتشکده ها نشانگر آن است که بیشتر آنها در میان مناطق کوهستانی قرار گرفته و به همین سبب به صورت بناهای سنگی بر جای مانده اند.

یکی از مهمترین آثار به جا مانده از تاریخ سرزمین فارس، آتشکده های بی شماری است که در مناطق گوناگون استان به چشم میخورد. بررسی وضعیت آتشکده ها نشانگر آن است که بیشتر آنها در میان مناطق کوهستانی قرار گرفته و به همین سبب به صورت بناهای سنگی بر جای مانده اند.
آتشکده آذرجو
این آتشکده در 12 کیلومتری شمال داراب، در جنب چشمه ای به نام اعلان قز قرار دارد و گویا به دستور زرتشت ساخته شده است.
آتشکدة کنار سیاه
در شهرستان فیروزآباد، مجموعه نسبتاً کامل بنای آتشکده کنارسیاه و ساختمانهای متعلقة آن که از قرن پنجم میلادی بر جای مانده است، از آثار تاریخی این شهرستان محسوب میشود.
آتشکده قدمگاه
در جنوب شهر جهرم، روی تپهای باصفا، آثاری از بنای بسیار قدیمی با طاق نما و شبستانهای متعدد دیده میشود که بر تمامی شهرستان جهرم مشرف است. قدمت تاریخی این اثر تاکنون مشخص نشده است. گفته میشود که قدمگاهها از معابد آناهیتا به شمار میروند که ویژة زنان بوده اند.
آتشکدة پاسارگاد
در قسمت شرقی دشت مرغاب، در فاصله نسبتاً کوتاهی (۱۵۰۰ متر) از کاخ اختصاصی کوروش، دو تخته سنگ بزرگ سفید در مجاورت تپه کوتاه خاکی به فاصلة 9 متر از یکدیگر قرار گرفته اند. این دو تخته سنگ را آتشگاه یا قربانگاه پاسارگاد میدانند؛ نیایش ایزد یکتا در دوران هخامنشیان در فضای باز برابر آتش مقدس صورت میگرفته است.
حفره های آتشدان (پوره های آب بخشان)
در کوهستان نقش رستم محلی، وجود دارد که حفره های آتشدان متعلق به دوران هخامنشیان در آنجا قرار دارد و به نام پوره آب بخشان نیز خوانده میشود.
آتشکده کارایان
آتشکده کاریان، در روستای تاریخی کاریان از توابع بخش جویم شهرستان لارستان در جنوب شرقی استان فارس از آتشکده های اصلی موبدان بود و یکی از سه آتشکدة بزرگ ایران در عهد ساسانیان به شمار میرفت. بعدها آتش این مکان به آتشکدهای در هندوستان انتقال یافت.
