کاخ اختصاصی کوروش شهر شیراز

کاخ اختصاصی کوروش در شمال غربی کاخ بار کوروش قرار گرفته است. این کاخ با مساحت ۳۴۲۷ مترمربع از وسیع ترین کاخهای پاسارگاد به شمار می رود.

تالار مرکزی این کاخ سی ستون از سنگ سفید دارد. ته ستونهای چهارگوش زیبای آن با کف سازی عالی تالار، سلیقه و استادی فراوان بنیانگذاران کاخ را نشان می‌دهند.

در این بنا، انبوهی از سنگهای سیاه و سفید به کار رفته است. درگاهی های تالار کاخ از سنگ سیاه منقش به نقشهای برجسته و خطوط میخی مزین با نام کوروش بنا شده بود که قطعاتی از آن کشف شده است. استفاده از ماده ای قرمز رنگ برای درزگیر سنگها و قطعات گل با سفید کاری نازک گچ و آجرهای قرمز رنگ به ابعاد 5/5×32×42 سانتیمتر، از مشخصات دیگر این بنا است.

یکی از ویژگیهای کاخ پاسارگاد، نهرهای سنگی سفیدی هستند که در محوطه کاخ احداث شده اند. در امتداد هر نهر، حوضچه های سنگی سفید به ارتفاع ۳۵ سانتی متر قرار دارد که در خاکبرداری‌های سال ۱۳۲۹ شمسی، قسمتهایی از آن، در محوطه وسیع شرق کاخ اختصاصی کوروش کشف شد که برای حفظ آنها، مجدداً با خاک پوشانیده شده اند. وضعیت نهرها نشان می دهد که محوطة پاسارگاد به صورت پارکی بسیار وسیع بوده که نهرها و حوضچه ها آن را آبیاری می‌کرده اند.