جشن سده
یزد-یزدجشن سده مراسمی از زمان ایران باستان است که هر ساله در میانه زمستان برپا می شود. این مراسم نمادی از احترام به آتش و شکست سرما، یخبندان و نیروهای تاریکی است.
جشن زمستانی سده توسط زرتشتیان برگزار می گردد و مهمترین بخش آن شامل آماده کردن یک آتش بزرگ است، به همین دلیل به عنوان یکی از انواع جشن آتش شناخته می شود. ایرانیان بر این باور بودند که در این روز انسان‌ها آتشی را کشف کردند که نشانه ای از جانب خداوند است. این آتش نماد انرژی، نور و گرما و سلاحی برای نبرد با تاریکی و شیطان بوده. تعدادی از متخصصان متون زرتشتی معتقدند که سده یک مراسم مذهبی بوده. با این حال شواهد تاریخی نشان می دهد که مردم عادی نقش پر رنگی در برگزاری آن داشته اند به همین خاطر سده را یک جشن ملی می نامند.
جشن سده چه روزی است؟
از قدیم دو روز مختلف برای برگزاری جشن وجود داشته است.
100 روز مانده به نوروز، اولین جشن 100 روز قبل از عید نوروز برگزار می شده، به طور دقیق صد روز قبل از 1 فروردین هر سال مردم این مراسم مذهبی را در قالب جشن برگزار می‌کردند. این روز در تقویم میلادی برابر است با 11 دسامبر.
100 روز بعد از گاهمبر آیاتریما، تاریخ دیگری که مراسم در آن برگزار می‌شده، صد روز پس از عید گاهمبر آیاتریما و همزمان با آغاز زمستان بود. این روز در تقویم کنونی مصادف با دهم بهمن ماه و در تقویم میلادی برابر با 24 ژانویه است.
تاریخ برگزاری جشن سده، هر ساله در تاریخ 10 بهمن ماه
رزرو هتل های یزد در رزرواسیون آریا
رزرو هتل های تهران با قیمت مناسب
جشن سده در کدام شهرها برگزار می‌شود؟
در حال حاظر جشن در شهرهای مختلف از جمله یزد، میبد، اردکان، تفت، کرمان، تهران، شیراز، اصفهان، اهواز و گیلان برگزار می‌شود. بیشترین جمعیت زرتشتیان ایران در شهرهای یزد و کرمان سکونت دارند. در 100 سال گذشته بزرگترین مراسم در شهر کرمان برگزار شده است. زرتشتیان از سراسر کشور و برخی دیگر از کشورهای اروپایی، آمریکا و استرالیا برای حضور در این مراسم به ایران سفر می‌کنند.
محل برگزاری جشن سده در شهرهای ایران :
- در یزد آتشکده محله رحمت آباد
- در کرمان باغچه بداغ آباد
- در تهران کوشک ورجاوند
- در کرج حیاط خانه دولت
- در شیراز تالار یزدانی
- در شرق گیلان روستای قاسم آباد
مجتمع مارکار محلی مخصوص برای اجرای مراسم آیینی، مذهبی و ورزشی زرتشتیان در تهران است. این مجتمع زیر نظر انجمن زرتشتیان تهران اداره می شود. مجتمع مارکار در محله تهران پارس در خیابان جشنواره قرار دارد. این مجتمع یکی از مکان های برگزاری جشن سده در تهران می باشد.
رزرو آنلاین هتل صفائیه یزد
رزرو آنلاین هتل لاله یزد
رزرو آنلاین هتل خاتم یزد
رزرو آنلاین هتل سنتی خوان دوحد یزد
رزرو آنلاین هتل جهانگردی یزد
آیین برگزاری این مراسم
جشنواره سده از ظهر دهم بهمن آغاز می شود. مردم یک ساعت قبل از غروب خورشید در محل جشن گرد هم جمع می شوند. مراسم تا غروب آفتاب ادامه دارد. آماده سازی آتش و جمع آوری چوب مهمترین بخش مراسم است و از همه افراد حاضر انتظار می رود که در جمع آوری چوب مشارکت کنند. در زمان های قدیم مردم هیزم جمع می‌کردند و در مقابل شاه یا حاکم شهر آتشی بزرگ به نام سده درست می‌شد.
در ادامه مراسم و قبل از غروب آفتاب، موبدان زرتشتی و چند مرد جوان که همگی لباس های سفید بر تن دارند، با مشعل های شعله ور وارد شده و پس از سه بار قدم زدن در اطراف سده و خواندن گات ها و ستایش آتش که به عنوان یکی از چهار عنصر اصلی جهان شناخته می‌شود، هیزم ها را روشن کرده و آتش بزرگی برپا می‌شود، سپس مردم عادی دور آتش جمع می‌شوند و گرمی و روشنایی آن را جشن می‌گیرند.
بعد از آنکه شعله های آتش فروکش میکند، عده‌ای از روی آتش می‌پرند و دور آن می‌رقصند. وقتی آتش خاموش می‌شود، کشاورزان برای افزایش روزی و برکت و جلوگیری از خشکسالی مقداری خاکستر از زمین برمی‌دارند و بر خاک مزرعه خود میریزند.
در گذشته های دور مردان جوان برای جمع آوری چوب درب منازل را می کوبیدن و هنگام کوبیدن درها، شعر هایی را می‌خواندند با این مضمون «اگر شاخه دادی، خداوند آرزوی تو را برآورده می کند، اگر ندهی، خداوند به آرزویت رضایت نمی دهد».
برافروختن آتش، نمادی برای کمک به احیای خورشید در حال افول در فصل زمستان و بازگرداندن گرما و نور تابستان به زندگی مردم است.
در گذشته آتش را در طول شب روشن نگه می داشتند. در ابتدای صبح روز بعد، زنان بخش کوچکی از آتش را برای تبرک به خانه خود می‌بردند. باقی مانده آتش را به نیایشگاه برگردانده و در آنجا نگهداری می‌شد. جشن ها معمولا سه روز ادامه داشت.
رزرو اتاق های هتل ارم تهران
رزرو اتاق های هتل آماتیس تهران
رزرو اتاق های هتل ورنوس تهران
رزرو اتاق های هتل ولیعصر تهران
رزرو اتاق های هتل امید تهران
خوراکی های جشن سده
در مراسم خوراکی های مختلفی برای پذیرایی از حاظران تهیه می شود که عبارتند از :
- آش مخصوص یا آش ایرانی
- آش خیرات
- آجیل مخلوط
- گز
- سوهان
به عنوان یکی از آداب مهم حضور در این جشن، در نظر داشته باشید که در زمان روشن کردن آتش توسط موبدها و خواندن گات ها، از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.
تاریخچه این جشن ملی و مذهبی
مشهورترین و بزرگترین جشن های سده در زمان مرداویج زیاری، حاکم اصفهان بوده است. او در سال 280 هجری شمسی در پایان یکی از جشن ها به دست مخالفانش کشته شد.
خانواده زیاری دارای اصالتی ایرانی بودند و تمام تلاش خود را برای زنده نگه داشتن سنت های قدیمی انجام می دادند. در شرح یکی از این جشنها در اصفهان اینطور گفته شده که آتشی عظیم در دو طرف زاینده رود برپا شد. برای کنترل آتش، چوب ها در داخل آتش دان های بزرگ و فلزی مهار شده بودند. صدها پرنده که گلوله های آتشین کوچکی را برای روشنایی آسمان حمل می کردند، بر فراز زاینده رود رها شدند. در طول مراسم، آتش بازی، نمایش دلقکها، رقص و موسیقی همراه با غذاهای مجلل مانند بره بریان، گوشت گاو، مرغ برای پذیرایی از مردم وجود داشت.
آداب شرکت در مراسم سده
این جشن یک مراسم مذهبی است، به همین دلیل شرکت کنندگان باید آداب و آیین برگزاری مراسم را رعایت نمایند. برخی از آداب حضور در این جشن عبارتند از :
- از خوردن و آشامیدن در زمان روشن کردن آتش و دعاخوانی پرهیز کنید.
- از نزدیک شدن به آتش و افزودن چیزی به آن خودداری کنید.
- بدون اجازه عکس و فیلم نگیرید.
شعر جشن سده در شاهنامه
فردوسی این جشن را در شکلی اساطیری با زبان شعر در بخش پادشاهی هوشنگ در قالبی داستانی به زیبایی بیان میکند. در این داستان ابر به عنوان قهرمانی در کوهستان، اژدهای تاریکی را به هلاکت می‌رساند. او در ابتدا سنگ یا همان رعد را به سوی اژدها پرتاب می کند و از برق، آتشی روشن کرده و جهان را نورانی میکند. در آخر نیز آتش را از مخفی گاهش بیرون می‌آورد و به مردم می‌سپارد.
در بخشی از شعر فردوسی درباره مراسم سده اینطور آمده :
فروغی پدید آمد از هر دو سنگ - دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ
بگفتا فروغی است این ایزدی - پرستید باید اگر بخردی
آخرین هتل های مشاهده شده
