آرامگاه صائب تبریزی

صائب تبریزی بین سال های 970 هجری شمسی در شهر تبریز به دنیا آمده است و در سال 1055 هجری شمسی در اصفهان فوت کرده است.

 زندگی نامه صائب تبریزی

سال تولد میرزا محمد علی صائئب نظرات مختلفی وجود دارد، به طور کلی سال تولد صائب تبریز بین سال های 970 تا 980 هجری شمسی بوده است و در شهر تبریز به دنیا آمده است. صائب در وصف به دنیا آمدن خود در شهر تبریز این شعر را سروده است.

صائب از خاک پاک تبریز است

هست سعدی گر از گل شیراز

میرزا محمد علی متخلص به صائب پدرش از بازرگانان تبریز بود و به دستور شاه عباس اول صفوی، با جمعی از تجار از تبریز کوچ کرد و در اصفهان ساکن شد.

صائب به همراه خانواده اش در محله عباس آباد اقامت کردند. عباس آباد در زمان خود زیباترین و بزرگترین بخش شهر اصفهان بوده است و این قسمت اعیان نشین شهر به حساب می آمد.

حدودا بعد از 20 سال که در شهر اصفهان اقامت داشت به سرزمین های هند، هرات و کابل رفت. دلیل این هجرت عوامل مختلفی داشت از جمله سخت گیری های شاه طهماسب، دعوت شاهان هند از شاعران و آزردگی از بستگاه و همشهریان بوده است. اما مهم ترین دلیل نارضایتی از وضع ایران بود و در این شعر به آن اشاره می کند.

رزرو هتل های اصفهان با تخفیف

دل رمیده ما شکوه از وطن دارد

عقیق ما دل پر خونی از یمن دارد

صائب تبریزی ابتدا در هرات اقامت کوتاهی داشت و بعد از آن به کابل رفت. در کل این سفر 9 سال طول کشید.

در کابل احسن الله خان مشهور به ظفر خان حکمران کابل که خود شاعر و ادیب بود مقدم صائب تبریزی را گرامی داشت.

بعد از مدتی صائب و به همراه ظفر خان راهی دکن شدند. شاه جهان در دکن صائب را مورد لطف و عنایت قرار داد. شعر صائب نزد شاه جهان ارج قرب مثال زدنی داشت و بخاطر همین به اولقب مستعد خان و منصب هزاره را داد.

در سال 1011 هجری شمسی  پدر صائب میرزا عبدالرحیم به هندوستان آمد و صائب از ظفر خان اجازه خواست و با پدر راهی اصفهان شد و تا آخر عمر در شهر اصفهان اقامت کرد. در بازگشت به اصفهان نیز شعر زیر را سروده است.

به سر آمد شب غربت، غم دل کرد سفر

بعد از این فصل شکر خنده صبح وطن است

راهنمای سفر به اصفهان

صائب تبریزی در نزد پادشاهان صفویه عزیز و محترم زیست و از طرف شاه عباس دوم به لقب ملک الشعرایی مفتخر شد.

تاریخ فوت این شاعر بزرگ فارسی زبان بین سال های 1049 تا 1055 شمسی گفته شده است.

اما بر روی سنگ قبر صائب سال 1087 هجری قمری (1055 هجری شمسی) به خط میر محمد صالح نوشته شده است و عمر حدودی این شاعر حدود 90 سال بوده است.

آرامگاه صائب تبریزی

محل امروزی آرامگاه صائب محلی است که در زمان حیات او معروف به تکیه میرزا صائب بوده است. سنگ قبر صائب از جمله زیباترین سنگ قبرهای اصفهان است و تشت آب بزرگی روی آن قرار دارد. البته دو فرزند و یک نواده صائب نیز در این محل دفن شده اند.

اشعار صائب تبریزی

در زمان زندیه و قاجار این باغ به طور کامل ویران شد و در آن زمان از محله عباس آباد فقط یک نام باقی مانده بود و تنها یک سکوئی در ضلع شمالی باغ ویران باقی مانده بود و مردم در کنار آن جمع می شدند و دعا می خواندند که به قبر آقا معروف بود. قبل از این که آرامگاه کنونی ساخته شود این باغ جز موقوفات مسجد لنبان بود. والی وقت جهت منفعت برای مسجد باغ را اجاره داده بود و مستاجر قفل بزرگی بر در باغ زده و هیچ کس حق ورود به آن را نداشت. تا در سال 1317 مرحوم استاد جلالی همائی این محل را حفاری کرد و سنگ قبر صائب و دیگران را پیدا کرد. در سال 1328 مرحوم احمد گلچین معانی در سفر به اصفهان از جریان آگاه شد و پش از بازگشت به تهران با ایجاد هیاهو در جوامع فرهنگی جریانی را به راه انداخت که منجر شد وزیر وقت فرهنگ جهت بازسازی آرامگاه دستوری صادر کند. بعد از 14 سال بالاخره در سال 1342 ساخت آرامگاه شروع شد و در سال 1346 به پایان رسید.استاد حسین معارفی اصفهانی، نقشه بنا را طراحی کرد و به تهران فرستاد. آن نقشه با نظر مهندس محسن فروغی تکمیل شد. برای ساخت بنا هفتصد هزار تومان هزینه شد که یک هشتم آن را اصفهانیان علاقه مند اهدا کرد. و بقیه آن را انجمن ملی پرداخت کرد.

سفر 3 روزه به اصفهان

در ادامه گزارشی را از ساخت آرامگاه صائب تبریزی در سال 1344 می خوانیم.

ساختمان بنای آرامگاه و نماسازی و مرمر و آئینه کاری آن به اتمام رسیده است. تهیه و نصب لوحه های کاشی و معرق حاوی ابیاتی از گفته های نغز آن سراینده روحانی در دست عمل است که قسمتی از آن ها و همچنینی لوحه اشعار ماده تاریخ بنا سروده استاد جلال الدین همائی به پایان رسیده است، مشغول اتمام بقیه هستند.

تخته سنگ مرمر بزرگ بلند یک پارچه هم از کرمان تهیه شده است و پس از تراش و شفاف کردن بر مزار شاعر بزرگوار نهاده شد و سنگ قدیمی مورخ به سال 1087 در وسط سطح فوقانی تخته سنگ مرمر به صورت مناسب قرار گرفت.

البته آرمگاه یک بار دیگر در ساحل 1381 مرمت و بازسازی شده است که از جمله آن رواق ضلع غربی و جابجایی و نصب نیم تنه برنزی صائب در محدوده ورودی حیاط مجموعه است.

آدرس، آرامگاه صائب تبریزی در محله لبنان و در خیابان صائب قرار گرفته است.